Marina Rossell - Cançons de la resistencia (Waardering Muziekwereld) 7½
Mocht u Marina Rossell niet kennen, dan kan ik u dat enerzijds niet kwalijk nemen, aangezien onze Nationale Radio nooit wat van haar draait. Anderzijds mag ik er u dan wel op wijzen dat u wat mist. Dame Rossell is namelijk al bijna veertig jaar aan een carrière aan het bouwen, die, op de wijze van bijvoorbeeld Melina Mercouri in Griekenland, zangtalent meesterlijk combineert met sociaal en politiek engagement. Dit is een zangeres die met haar beide voeten zeer stevig in de dagelijkse realiteit staat.
Eenenzestig is ze nu en met haar “Weerstandsliederen” aan ruim haar twintigste plaat toe. Daarop zingt zij liederen van over heel Europa, die één ding gemeen hebben: het zijn allemaal liederen die hun oorsprong hebben, of minstens een rol speelden, in de Tweede Wereldoorlog of in de strijd tegen allerhande fascistische dictaturen, het soort waar Europa zo rijk aan was en waar Rossell zelf nog onder geleden heeft. Laten we niet vergeten dat in Spanje caudillo Franco pas in 1974 afgezet werd. Toen was Rossell een meisje van 18 en je kunt er van op aan dat dergelijke gebeurtenissen een blijvende stempel op een mens drukken. Vandaar dus, deze plaat vol liederen die allemaal naar het Catalaans vertaald werden door Josep Tero, zelf een begenadigd liedjesschrijver en -zanger, met wie Rossell al sinds begin van de jaren '80 van de vorige eeuw geregeld samenwerkt. U moest bij gelegenheid maar eens naar zijn Fronteres-plaat uit 2009 luisteren. Daarop laat hij al horen dat hij andermans werk naar het Catalaans kan vertalen, zoals hij dat nu deed voor Rossell.
Weerstandsliederen dus...dan kun je, vrouw zijnde, bezwaarlijk beter beginnen dan met “Lili Marleen, het lied dat erom bekend stond in staat te zijn de Duitsers en de geallieerden (eventjes) te laten stoppen met vechten, omdat het van een zodanig krachtige schoonheid is, dat inderdaad alles er bij in het niet verzinkt. Met Eric Montefusco, één van de zangers van Standstill, nog zo'n groep die is aan te bevelen voor nadere kennismaking, wordt dan een versie gebracht van Grandola, Vila Morena, het lied dat ooit als startschot gebruikt werd om in Portugal dictator Salazar van de macht te verdrijven. Wiegala is een oorspronkelijk Yiddisch lied van Ilse Weber, die de verschrikkingen van Auschwitz niet overleefde. Dit was het lied dat zij en andere meisjes in het kamp zongen, toen ze naar de gaskamer gebracht werden. Bella Ciao mocht natuurlijk niet ontbreken. Dat lied, dat we allemaal kennen als hét lied van de Italiaanse Partizanen, is eigenlijk eerst het strijdlied geweest van de vrouwen, die in opstand kwamen tegen hun bazen, de eigenaars van de rijstvelden in de Po-vallei. Dit was dus vroeger een arbeiderslied en is pas later een Partizanenlied geworden. Niet alleen de Po had een lied, ook de Ebro: Paisatge de l'Ebre, is van Teresa Rebull en handelt over de slag bij die rivier. “Cant Dels Deportats”, vandaag de hymne van alle gedeporteerden, was oorspronkelijk het lied van de Spanjaarden die de wapens opnamen tegen de Nazi's en daarbij gevangen waren genomen. Cant De Revolta Grec”, zegt het helemaal en Morir a Ravensbrück behoeft ook weinig toelichting, behalve misschien dat het een tekst is, die zijn oorsprong vindt in een boek dat ik u ook al mag aanraden: “Als Catalans als Camps Nazis” van de ongelooflijk knappe schrijfster Montserrat Roig, die deze tekst speciaal voor Rossell schreef. Roig was bij leven al een legende in Catalonië en liet een paar echte meesterwerken na, waarvan Espardenya allicht het meest bekende is hier bij ons. Meesterlijk boek, overigens !
Uit Rusland, waar ze ook iets kennen van revoluties en partizanen, komt Zemilanka, uit Frankrijk de “Cant Fels Partisans Francesos, die hier samen met Paco Ibañez vertolkt wordt en uit de eigen Spaanse traditie komt Si Me Quieres Escribir, een lied uit de Spaanse Burgeroorlog. Afgesloten wordt met het door Rossell zelf geschreven Quanta Guerra!, dat aandacht vraagt voor wie vandaag naar Europa probeert te reizen in gammele bootjes, op de vlucht voor “zoveel oorlog” en die dan hier, in rijk Europa, als parasieten behandeld wordt. Misschien moesten sommige van onze politici maar eens naar deze plaat luisteren? In ieder geval: u zou dat zeker moeten doen, want dit is een heel mooie cd, die, zo zal de tijd ons leren, tijdloos is van opzet!
Auteur: Dani Heyvaert
Bron: www.rootstime.be
Gepubliceerd op Muziekwereld: 3 maart 2016
|
|