In tien jaar tijd heeft zij zich ontwikkeld tot een avontuurlijke singer-songwriter met een volstrekt unieke stijl, waarin traditie en vernieuwing hand in hand gaan. Rokia Traoré (35): ‘De balans tussen Afrika en Europa houdt mij het meest van alles bezig’. Rokia Traoré is een geboren electica. De dochter van een Malinese diplomaat groeide op in Algerije, Saoedi-Arabië, België en Frankrijk. Haar vader speelde saxofoon en draaide thuis constant muziek. In haar jonge jaren heeft Rokia heel wat soorten muziek gehoord: blues, jazz, rock, klassiek, Indiaas en uiteraard Afrikaans. Als tiener schreef zij Franstalige gedichten. Een paar jaar later maakte zij met een band Engelstalige raps. Toen Taoré eind jaren negentig zelf platen ging maken, leek het haar interessant eerst haar roots te onderzoeken. Zij vond dat vooral ook noodzakelijk, mede om zichzelf beter te leren kennen.
Tounka
Het nummer Tounka op haar nieuwste album Tchamantché uit 2008 (haar vierde) gaat over bootvluchtelingen. Rokia Traoré zegt over deze song: ‘Natuurlijk begrijp ik waarom West-Afrikanen naar Europa willen. Maar wat de meeste niet weten, is dat ze daar in Spanje of Frankrijk ook lijden. Zij die er wel in slagen het Europese vasteland te bereiken, eindigen vaak met teveel mensen in een te klein appartement op de zoveelste verdieping van een flat in een grauwe buitenwijk van een grote stad. Dat is een heftige cultuurschok waar niemand gelukkiger van wordt. Ik ken ook de verhalen van mensen die na mislukte vluchtpogingen het meteen nog eens zouden proberen als ze weer de kans zouden krijgen. Ik vind dat iets om moedeloos van te worden en Tounka kun je dan ook gerust zien als een soort waarschuwing. Tegelijkertijd doet het ook een appèl op de trots van West-Afrikanen’.
Rokia Traoré spreekt geregeld in het openbaar over het Afrikaanse continent. ‘De ontwikkeling van Afrika is ongelooflijk complex als gevolg van de afhankelijkheid van andere landen en de nodige mentaliteitsverandering. Daarnaast ligt het ingeklemd tussen de periodes vóór en na de kolonisatie, waardoor nogal wat Afrikanen nauwelijks zicht hebben op hun eigen cultuur en geschiedenis. Afrika zou zijn eigen geschiedenis veel beter moeten kennen, maar veel mensen zijn vooral geïnteresseerd in de Westerse cultuur van leven’. Hoewel de oorspronkelijke waarden zwaar in de verdrukking komen, ziet Traoré ook lichtpunten. ‘Net als Ghana slaagt Mali er beetje bij beetje in een cultuurpolitiek te ontwikkelen, gericht op werkgelegenheid creëren. Opleidingen zijn daarbij natuurlijk cruciaal, dus het is zaak dat de ministeries van financiën, binnenlandse zaken, communicatie en cultuur nauw gaan samenwerken en dat ze dat vooral ook gedurende langere tijd volhouden. Alleen dan is er kans op succes’.
EvenwichtDe titel Tchamantché betekent zoveel als evenwicht. De balans tussen Afrika en Europa houdt Rokia het meest van alles bezig. Dat thema loopt niet alleen als een rode draad door haar album, het zal waarschijnlijk centraal blijven staan in haar toekomstig werk, welke kant dat ook mag opgaan. Rokia Taoré blijkt vol met plannen te zitten. Na de nieuwe opera met Peter Sellars staat een project rond het Franse chanson op stapel. Zij is er nog niet helemaal uit over de invulling, maar er komt in ieder geval een album. Daarnaast heeft zij ideeën voor een theatervoorstelling, die zowel in Frankrijk als Afrika zou moeten worden opgevoerd. Behoorlijk veelomvattend allemaal, temeer daar zij haar tijd ook goed moet indelen voor de opvoeding van haar zoon.
Belofte voor de toekomst
Anders dan Youssou N’Dour en Salif Keïta, die na hun uitstapjes richting Westerse popmuziek terugkeerden naar de traditie waarin ze zo diep geworteld zijn, lijkt Rokia Traoré zich juist steeds meer los te zingen van haar wortels en uit te groeien tot een universeel talent. Het dynamiet van Traoré’s muzikale revolutie mag dan meer van het type ‘slow motion’ zijn, minder ingrijpend is ze daardoor niet. Van deze dame gaan we nog héél veel horen!
|
|