Chiwoniso - Artiest van de maand mei 2009
Chiwoniso Maraire werd geboren in de Verenigde Staten, waar haar vader musicologie studeerde aan de universiteit van Seattle. Hij was een virtuoos op de mbira, de Zimbabwaanse duimpiano. Chiwoniso is in zijn voetsporen getreden. Maraire's moeder was overigens ook zangeres. Op haar vijftiende keerde het gezin Maraire definitief terug naar Zimbabwe, waar Chiwoniso als vanzelfsprekend deel ging uitmaken van het muziekleven. Zes jaar later verscheen haar debuutalbum Ancient Voices, dat weliswaar lovende kritieken oogste maar commercieel niet scoorde. Er volgden nog twee albums die eenzelfde lot trof. Wel trad zij veel op, ook buiten Zimbabwe en deelde zelfs het podium met grootheden als Youssou N'Dour, Baaba Maal en Salif Keita. Ze werd ook nog eens moeder. Eigenlijk had Chiwoniso niet meer de intentie om een nieuw album op te nemen, want zij had veel trammelant met de platenmaatschappij. Een goede vriend van haar, Keith Farquharson, met wie zij in diverse bandjes had gespeeld, bleef echter aandringen. Listen To The Breeze was het eerste liedje dat zij samen opnamen en het klonk zo goed dat hij verder wilde en in een nieuw album geld wilde steken. Welnu, dat heeft Keith geweten, want Chiwoniso had veel noten op haar zang wat betreft de muzikanten met wie zij wilde werken. Zo wilde zij bassist Ian Hilman, die in Duitsland woont, saxofonist Steve Dyer uit Zuid-Afrika en nog een paar. Veel muzikanten hadden verplichtingen, zodat studiopnamen veel geduld vereiste. Al met al zijn Chiwoniso, Farquharson en consorten zo'n drie jaar bezig geweest met het nieuwe album. Eén van de meest uitgesproken nummers op Rebel Woman is Matsosi (Dieven). Chiwoniso heeft over dit nummer het nodige uit te leggen.
'Ik ben aangehouden vanwege dat liedje. Ik voelde mij erg ongemakkelijk op het politiebureau, had echt geen idee wat ze met mij zouden doen. Na een uur of twee besloot ik gewoon te vertellen wat ik met de tekst bedoelde. Je zingt over dieven, zeiden ze. Ja zei ik. Jullie zijn politieagenten en wie moeten jullie vangen? Je probeert bijdehand te doen, zei één van hen. Waarop ik zei dat dit niet het geval was. Jullie houden mensen aan die zich niet juist gedragen. Ik zing erover. Wat is het verschil?'
Deze anekdote toont aan dat Chiwoniso een opgewonden standje is die zaken niet over haar kant laat gaan. En dat is best wel moedig in een land als Zimbabwe. Chiwoniso Maraire is nooit gearresteerd op aandringen van de regering, het gebeurde altijd door het echelon daar net onder. Personen met macht, maar niet met de hoogste verantwoordelijkheid, zoals politieagenten en douaniers. Chiwoniso weet dit overigens goed te nuanceren, want zij stelt ook wel eens in Engeland of Duitsland te zijn aangehouden. 'Als je zwart bent, of vrouw, of vluchteling, ben je eenvoudig doelwit voor mensen die zich willen bewijzen'. Maraire vat zulke aanhoudingen niet persoonlijk op. Ze begrijpt maar al te goed dat het af en toe gebeurt. 'Ik hoop dat mensen ervan leren dat niet iedere zwarte met afwijkende kleren en een tas een drugskoerier of een illegaal is'.
Mei 2009